ВЛИЯНИЕ НАКОПЛЕНИЯ ХЛОРОФИЛЛА В МЯГКОЙ ПШЕНИЦЕ НА УРОЖАЙНОСТЬ В ЗАВИСИМОСТИ ОТ ТЕХНОЛОГИИ ВОЗДЕЛЫВАНИЯ И ВНЕСЕНИЯ МИНЕРАЛЬНЫХ УДОБРЕНИЙ

Авторы

DOI:

https://doi.org/10.37884/3-2025/12

Ключевые слова:

дозы удобрений, каротиноиды, мягкая пшеница, технология возделывания, урожайность, хлорофилл

Биография автора

Оксана Крадецкая, ТОО "НПЦ ЗХ им.А.И.Бараева"

Крадецкая Оксана Олеговна – соискатель ученой степени, научный сотрудник, ТОО «НПЦ ЗХ им.А.И.Бараева», Республика Казахстан, Акмолинская область, Шортандинский район, п. Научный, ул. Бараева 15, https://orcid.org/0000-0003-4904-2837,e-mail: oksana_cwr@mail.ru.

 

Аннотация

Исследования, представленные в статье направлены на изучение накопления хлорофилла и каротиноидов в зеленой массе яровой мягкой пшеницы сорта Шортандинская 95 улучшенная в различные фазы роста и развития растения в зависимости от внесения минеральных удобрений и технологии возделывания. Выбор технологии возделывания, норм внесения удобрений, сортов и предшествующих культур должен обеспечивать оптимальные условия для полноценного развития растения. Изучение хлорофилла в мягкой пшенице необходимо для оценки ее физиологического состояния, уровня фотосинтеза и способности формировать высокий и качественный урожай. В результате исследований было определено содержание хлорофилла а и b, а также каротиноидов в зеленой массе мягкой пшеницы в фазу кущения и в фазу выхода в трубку. Дaнные исследoвания позвoлят устанoвить влияниe накопления хлорофилла в мягкой пшенице на урожайность в зависимости от технoлогий возделывания и доз внесения удобрений в условиях Акмолинской области. В ходе исследований выделены варианты с внесением Р60 аф. в пар при традиционной системе земледелия в зернопаровом севообороте, Р80 аф.+ N аа в рядки по диагностике в плодосменном севообороте. При нулевой технологии возделывания в зернопаровом севообороте лучшем отмечен вариант с внесением Р20 N20 наф. в рядки, вариант Р20 аф.+ N30 аа осенью поверхностно – в плодосменном. По урожайности зерна яровой пшеницы в зависимости от способа и времени внесения аммиачной селитры в азотно-фосфорных вариантах не отмечено. Корреляционный анализ определил среднюю корреляцию по суммарному содержанию хлорофилла а и b и урожайностью не зависимо от севооборота и системы земледелия от 0,68 ед до 0,70 ед. Очень слабая корреляция получена между показателями каротиноиды и урожайность от 0,2 ед. до 0,3 ед.

Библиографические ссылки

S. Anjum, L. Wang, M. Farooq, L. Xue, S. Ali. Fulvic acid application improves the maize performance under well-watered and drought conditions, Crop Sci, 2011,Volume 197, 409–417, https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1439-037X.2011.00483.x.

Жумагулов И. И., Амантаев Б. О., Муханов Н. К., Кульжабаев Е. М. (2021). Влияние атмосферных осадков на урожайность яровой пшеницы и ячменя в сухостепной зоне Северного Казахстана [Текст] / И. И. Жумагулов, Б. О. Амантаев, Н. К. Муханов, Е. М. Кульжабаев // Izdenister natigeler. – 2021. -№ 3 (91). – С. 28-36, https://journal.kaznaru.edu.kz/index.php/research/article/view/49.

Zhumagulov I. I., Amantaev B. O., Muhanov N. K., Kul'zhabaev E. M. (2021). Vliyanie atmosfernyh osadkov na urozhajnost' yarovoj pshenicy i yachmenya v suhostepnoj zone Severnogo Kazahstana [Tekst] / I. I. Zhumagulov, B. O. Amantaev, N. K. Muhanov, E. M. Kul'zhabaev // Izdenister natigeler. – 2021. -№ 3 (91). – S. 28-36. [In Russian].

I. Marcińska, I. Czyczyło-Mysza, E. Skrzypek, M. Filek, S. Grzesiak, M.T. Grzesiak, F. Janowiak, T. Hura, M. Dziurka, K. Dziurka. Impact of osmotic stress on physiological and biochemical characteristics in drought-susceptible and drought-resistant wheat genotypes, Acta Physiol. Plant, 2013, Volume 35, 451–461, https://link.springer.com/article/10.1007/s11738-012-1088-6.

A. Qayyum, S. Al Ayoubi, A. Sher, Y. Bibi, S. Ahmad, Z. Shen, M. A. Jenks. Improvement in drought tolerance in bread wheat is related to an improvement in osmolyte production, antioxidant enzyme activities, and gaseous exchange, Saudi Journal of Biological Sciences, 2021, Volume 28(9), 5238-5249, https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1319562X21004071.

A. Ullah, W. M. Al-Busaidi, A.M. Al-Sadi, M. Farooq Bread wheat genotypes accumulating free proline and phenolics can better tolerate drought stress through sustained rate of photosynthesis, Journal of Soil Science and Plant Nutrition, 2021, Volume 22(1), 165-176, https://link.springer.com/article/10.1007/s42729-021-00641-7.

M.A. Shalaby, M.A. Ahmed, M.A. Khater Physiological responses of some barley cultivars to foliar treatments with arginine under water stress conditions, Middle East J. Agric. Res, 2018, Volume 7, 1102–1123, https://www.curresweb.com/mejar/mejar/2018/1102-1123.

M. Hasanuzzaman, K. Nahar, A. Rahman, M. Inafuku, H. Oku, M. Fujita Exogenous nitric oxide donor and arginine provide protection against short-term drought stress in wheat seedlings, Physiol. Mol. Biol. Plants, 2018, Volume 24, 993–1004, https://www.curresweb.com/mejar/mejar/2018/1102-1123.

H. A. Hussein, S. O. Alshammari, S. K. Kenawy, F. M. Elkady, A. A. Badawy Grain-priming with L-arginine improves the growth performance of wheat (Triticum aestivum L.) plants under drought stress, Plants, 2022, Volume 11(9), 1219, https://www.mdpi.com/2223-7747/11/9/1219.

Z.H. Hamid, M. Amer, A. Wahab. Effect of arginine on growth and yield of tomato plant (Lycopersicon esculentum) under drought stress, Plant Arch, 2021, Volume 19, 4441–4444, https://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&profile=ehost&scope=site&authtype=crawler&jrnl=09725210&AN=142531329&h=5pkFJaVZR1D8YtM5AzGqUZbBHtq6Pqvhx62tvY18X%2FIqYm2H1Pm5Z4U9qzLMrJWXsHrfNv9%2F4Pc3H%2BW%2BJRk1IQ%3D%3D&crl=c.

H.M. Kalaji, A. Rastogi, M. Zivcak, M. Brestic, A. Daszkowska-Golec, K. Sitko, K.Y. Alsharafa, R. Lotfi, P. Stypinski, I.A. Samborska, M.D. Cetner. Prompt chlorophyll fluorescence as a tool for crop phenotyping: an example of barley landraces exposed to various abiotic stress factors, Photosynthetica, 2018, Volume 56 (3), 953-961, https://link.springer.com/article/10.1007/s11099-018-0766-z.

H. Janeckova, A. Husickova, D. Lazar, U. Ferretti, P. Pospisil, M. Spundova. Exogenous application of cytokinin during dark senescence eliminates the acceleration of photosystem II impairment caused by chlorophyll b deficiency in barley, Plant Physiology and Biochemistry, 2019, Volume 136, 43-51. Doi.10.1016/j.plaphy.2019.01.005/.

O.V. Voitsekhovskaja, E.V. Tyutereva. Chlorophyll b in angiosperms: Functions in photosynthesis, signaling and ontogenetic regulation, Journal of Plant Physiology, 2015, Volume 189, 51–64. http://dx.doi.org/10.1016/j.jplph.2015.09.013.

Jie He, Wenquan Yang, Lin Qin, Da-Yong Fan, Wah Soon Chow. Photoinactivation of Photosystem II in wild-type and chlorophyll b-less barley leaves: which mechanism dominates depends on experimental circumstances, Photosynth Res, 2015, Volume 126, 399–407, https://link.springer.com/article/10.1007/s11120-015-0167-0.

L. Ren, H. Ma, D. Chao, H. Zhang, K. Qiao, S. Feng, A. Zhou. Sep2, a light-harvesting complex-like protein, is involved in light stress response by binding to free chlorophylls. Environmental and Experimental Botany, 2023, Volume 213, 105429, https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0098847223002241.

E. A. Sharlaeva, V. Y. Chirkova, V. S. Bublik. Studying the possibility of using uv-c radiation to improve seedling qualities and increase the productivity of soft spring wheat, AIP Conference Proceedings, 2022, Volume 1, 2390, https://pubs.aip.org/aip/acp/article-abstract/2390/1/030080/2820394.

L. Begovic, C. V. Galic, I. Abicic, Z. Loncaric, A. Lalic, S. Mlinaric. Implications of intra-seasonal climate variations on chlorophy ll a fluorescence and biomass in winter barley breeding program, Рhotosynthetica, 2020, Volume 58 (4), 995-1008, https://ps.ueb.cas.cz/pdfs/phs/2020/04/12.pdf, Doi: 10.32615/ps.2020.053.

A. Guizani, H. Askri, M. L. Amenta, R. Defez, E. Babay, C. Bianco, F. Gharb. Drought responsiveness in six wheat genotypes: identification of stress resistance indicators, Frontiers in Plant Science, 2023, Volume 14, 1232583, https://www.frontiersin.org/journals/plant-science/articles/10.3389/fpls.2023.1232583/full.

J. Fu, S. V. Krishna Jagadish, R. L. Bowden. Effects of post‐flowering heat stress on chlorophyll content and yield components of a spring wheat diversity panel, Crop Science, 2022, Volume 62(5), 1926-1936, https://acsess.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/csc2.20778.

V. I. Trukhachev, I. I. Seregina, S. L. Belopukhov, I. I. Dmitrevskaya, T. I. Fomina, O. A. Zharkikh, D. M. Akhmetzhanov. The effect of stressful ecological conditions on chlorophyll content in the leaves of spring wheat plants, In IOP Conference Series: Earth and Environmental Science, 2022, Volume 981(3), 032093, https://iopscience.iop.org/article/10.1088/1755-1315/981/3/032093/meta.

A. Sevda, M. Sevinj, Z. Atif, I. Irada. Morphophysiological parameters of hard and soft wheat genotypes depending on different water supply, Бюллетень науки и практики, 2023, Volume 9(4), 113-120, https://cyberleninka.ru/article/n/morphophysiological-parameters-of-hard-and-soft-wheat-genotypes-depending-on-different-water-supply.

Опубликован

30.09.2025

Как цитировать

Крадецкая, О., Мамыкин , Е., Дашкевич , С., Утебаев , М., & Чилимова , И. (2025). ВЛИЯНИЕ НАКОПЛЕНИЯ ХЛОРОФИЛЛА В МЯГКОЙ ПШЕНИЦЕ НА УРОЖАЙНОСТЬ В ЗАВИСИМОСТИ ОТ ТЕХНОЛОГИИ ВОЗДЕЛЫВАНИЯ И ВНЕСЕНИЯ МИНЕРАЛЬНЫХ УДОБРЕНИЙ. Izdenister Natigeler, (3 (107). https://doi.org/10.37884/3-2025/12

Выпуск

Раздел

ЗЕМЛЕДЕЛИЕ, АГРОХИМИЯ, КОРМОПРОИЗВОДСТВО, АГРОЭКОЛОГИЯ

Наиболее читаемые статьи этого автора (авторов)